Dement

De vrouw van Jan is dement, zwaar dement. We brengen haar – samen met hem – een bezoek in het verzorgingstehuis waar ze sinds enkele maanden verblijft. Rita is al acht jaar dementerend, ze is zestig. En ze brengt haar dagen dus door in het tehuis, al lijkt ze dat zelf niet te beseffen.

Rita zit in een rolstoel als we haar kamertje binnenkomen, ze reageert nauwelijks op onze aanwezigheid. Rita zit, te kijken, al hebben we er geen flauw benul van of ze ons ziet. Wat ze ziet, hoort, ruikt, smaakt, voelt … geen mens die het weet. Ook Jan niet, al 35 jaar haar partner. Jan geeft niet op, elke dag bezoekt hij zijn vrouw. (H)erkenning krijgt hij niet meer. Als hij haar een kus wil geven, slaat ze met haar armen in het rond. De zachtheid en warmte van een kus zijn haar vreemd nu. Praten doet ze al jaren niet meer, af en toe produceert ze een geluid. Zonder betekenis, klank of melodie, dierlijk bijna. Stappen kan de vrouw niet meer. Zelfstandig eten, naar het toilet gaan, in de auto stappen evenmin. Rechtop zitten in de rolstoel kan ze nog wel, voorlopig … Jan geeft haar koffie met melk, niet te warm. De koffie drinkt ze in een tuitbeker, om niet te morsen. Jan houdt haar beker vast, want zelf kan Rita dat niet meer. Koffie met melk en suiker, zo drinkt ze haar koffie al 40 jaar. Maar uit niets blijkt of ze de koffie nog lekker vindt. Voor de middag komt Jan zijn vrouw soep geven, in een tuitbeker. In de namiddag is hij er voor de koffie, elke dag.

Bijna acht jaar lang heeft Jan zijn vrouw thuis verzorgd. Eten gegeven, gewassen, haar samen met de buren gezocht telkens ze wegliep. Tot het niet meer ging, en ze dus naar het tehuis moest. Als ik aan Jan vraag hoe hij dat in godsnaam volhoudt, glimlacht hij verlegen. Er zijn zoveel mensen die voor een zieke man of vrouw of kind of ouder zorgen, zegt hij. Mantelzorgers heten ze met een chic woord. En dan vertelt hij hoe moeilijk het soms is, hoeveel humor er nodig is, relativering, opoffering … en graag zien. En dat het dikwijls ook echt niet meer gaat. Echt-niet-meer. Maar ook dan komt Jan, om Rita soep te geven in de voormiddag. En koffie in de namiddag. Koffie met melk en suiker.

Aangemaakt op
Laatste update op